Kardeş kıskançlığı sahnede tek başına tüm alkışı ve ilgiyi toplarken birden kendini seyirciler arasında bulmak gibidir. Sahnedeyken gösterilen ilgi artık paylaşılmakta ve hatta desteklemek için alkışta beklenmektedir. Bu her çocuk için baş etmesi güç ve zor bir duygudur. Kardeş kıskançlığı doğal bir duygu olup, şiddeti ve  dışa vurumu her çocuğa göre farklılıklar gösterebilmektedir.  Ortalama 3 ile 8 yaş arasında bu duygu daha yoğun yaşanmaktadır. Çünkü bu dönemde çocuklar mantık kavramıyla değil daha çok duygu yönlendirmeleriyle yaşamı analiz ederler. Bilinmesi gereken en önemli şey kardeş kıskançlığının evrensel ve doğal bir duygu olduğudur. Anne -baba tutumları, cinsiyet, yaş faktörü ve aradaki yaş farkı kardeş kıskançlığını etkileyen etmenlerdendir.

• Çocuğu bu duygusundan ötürü suçlamak, yargılamak, cezalandırmak son derece yanlıştır.
• Çocuğun kardeşini, büyük ve değişmez bir mutluluk içinde kabul etmesini beklemek doğru değildir.
• Çocukları etkileyen ne annenin çalışması ne de yedek bakıcı ile büyümeleridir. Çocukları etkileyen, anne-çocuk arasında kurulan ilişkinin süresi değil niteliği, annenin tutumları ve çocuğunda uyandırdığı güven duygusudur.

Çocuklar bu süreçte davranış değişiklikleri gösterebilir ve bazı becerilerinde gerileme yaşanabilir Aynı zamanda daha hırçın, öfkeli ve saldırgan olabilirler. Uyku ve yemek ile ilgili sorunlarla karşılaşılabilir. Çocuk, kendisinin daha az sevildiğini ve ilgi gördüğünü düşünür. Eğer çocuklar arasındaki yaş farkı 2.5/3 yaştan az ise, bu daha yoğun yaşanan bir duygu olur. Gördüğü ilginin bölünmüş olması annenin ilgisini kaybediyor olduğunu düşündürtür.
En sık görülen sorunlar, daha önce kazanılmış davranışlarda gerileme, alt ıslatma, parmak emme gibi durumlarıdır. Bebeksi davranışlarının altında, anne ve babanın kaybettiği ilgisini, rakibinin yöntemiyle geri kazanma çabası yatmaktadır.

 ANNE VE BABALAR KARDEŞ KISKANÇLIĞINI ÖNLEMEK İÇİN NE YAPMALI ?

• Öncelikle rahatlayın, çocuklar etraflarındaki yetişkinlerin davranışlarından etkilenirler. Büyük çocuğunuzun kardeşine nasıl tepki göstereceği konusunda endişeliyseniz çocuğunuz da gergin olacaktır.
• Aile doğumdan önce kardeşi olacağını çocukla paylaşmalıdır.
  Bebek için seçilen isimde ve eşyalarda çocuğun fikri alınarak aile bütünlüğü vurgulanmalıdır.
• Yakınların yalnızca bebekle ilgilenmemelerini, büyük çocuğa da alışık olduğu tarzda ilgi ve sevgi göstermelerini söylemek, “Kardeşin doğunca senin pabucun dama atıldı” gibi sözler söylememeleri konusunda uyarmak işe yarayacaktır.
• Kardeşiyle ilgili karışık duyguları olan çocukların konu edildiği öyküler anlatmak, anne ya da babanın kendi kardeşiyle ilgili ilk hislerini paylaşması, çocuğun duygularını anlaması ve ifade etmesinde fayda sağlayabilir.
• Anne ve baba yeni kardeşe övgü dolu cümleler kurmamalı ayrıca çocuklar arasında ayrımcı cümleler kullanmamalıdır
• Çocuğun durumu düşünüldüğünden daha kötüyse mutlaka bir Çocuk Psikoloğu ile görüşülmelidir.
• Kardeş kıskançlığı duygusuyla savaşmak yerine çocuğa bu duygusunu kabul edilebilir olduğu ve nasılbaş edeceği öğretilebilir.
• Çocuğun alışık olduğu ev düzeni mümkün olduğunca korunmalıdır.
• Çocuk bebeğe zarar veriyorsa, aşırı tepki göstermeden çocuğa net ama sert olmayan bir uyarıda bulunulmalıdır.
• Çocuğa bebeğin daha çok küçük olduğu ve henüz kendi gereksinimlerini karşılayamadığı anlatılmalıdır.
• Aynı zamanda kardeşi doğduktan sonra çocuğa “artık sen ablasın, abisin” gibi cümleler kurulmamalı onunda bir çocuk olduğu unutulmamalıdır.
• Kardeşler arasında kıskançlık hissedildiğinde fiziksel şiddet olmadığı sürece kardeşlerin arasına girilmemesi daha uygun olacaktır.

Psk. Perihan ŞENSOY

Ana Sayfa